مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی سال 95 دوره (3):

Transcription

1 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] Journal of North Khorasan University of Medical sciences 2016;8(): بررسی رابطه عزت نفس و نگرش مذهبی در دانشجویان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی بجنورد *1 افسانه گرشاد میترا هاشمی اعظم حاتمی بهناز حسین پور ناهید استادي عاطفه حسین زاده عادله تاج زاده سوسن بهروان هانیه خانی 2 1 کارشناس ارشد پرستاري عضو هیات علمی دانشکده پرستاري مامایی داشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی بجنورد ایران کارشناس ارشد آمار دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی بجنورد ایران دانشجوي کارشناسی پرستاري دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی بحنورد ایران * نویسنده مسي ول: دانشکده پرستاري مامایی داشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی بجنورد ایران پست الکترونیک: garshadafsaneh12@gmail.com چکیده زمینه و هدف: باورهاي مذهبی در تمام جنبه هاي زندگی رانشناختی بشر تاثیرات به سزایی دارد و تقویت این باورها باعث افزایش عزت نفس سلامت روان کاهش خشم واعتیاد می شود این مطالعه با هدف تعیین رابطه عزت نفس و نگرش مذهبی دانشجویان پرستاري دانشگاه علوم پزشکی بجنورد در سال تحصیلی بر حسب مقطع و رشته تحصیلی سکونت و یا عدم سکونت در خوابگاه و وضعیت تاهل و قومیت انجام شده است. مواد و روش کار: در این طرح روش مطالعه از نوع توصیفی بوده و جامعه آماري آن دانشجویان پرستاري دانشکده پرستاري و مامایی بجنورد بوده اند که با توجه به روش نمونه گیري تصادفی ساده 120 نفر مشارکت داشته اند به منظور گردآوري داده ها از پرسشنامه مشتمل سنجش نگرش مذهبی و عزت نفس که روایی و پایایی آن تایید شده بود مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه جهت تحلیل داده ها از شاخص هاي توصیفی شامل (میانگین انحراف معیار درصد) و همچنین از آزمون تی مستقل آنالیز واریانس یک طرفه همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS16 انجام شد. یافته ها: با توجه به ضریب همبستگی پیرسون که مقدار آن 222 بدست آمد و مقدار معنی داري 008 نشان داد که ارتباط مستقیم بین این دو متغیر وجود دارد و با افزایش گرایش مذهبی میزان عزت نفس افزایش پیدا می کند. نتیجه واژه گیري: بین گرایش مذهبی و میزان عزت نفس ارتباط معناداري وجود دارد. هاي کلیدي: عزت نفس نگرش مذهبی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مقاله پژوهشی وصول: 95//11 اصلاح: 95/6/15 پذیرش: 95/9/20 مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی سال 95 دوره (): DOI: /acadpub.jnkums Cite this article as: Garshad A, Hashemi M, Hatame A, Hossienpour B, ostade N, Hossienzadeh A, et al. Examine the relationship between self-esteem and religious attitudes nursing students Bojnoord 201. jnkums. 2017; 8 () :49-445

2 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] افسانه گرشاد و همکاران 440 بررسی رابطه عزت نفس و نگرش مذهبی در دانشجویان... خوشبخت شدن [12]. بیشتر صاحب نظران برخورداري از مقدمه عزت نفس را به عنوان عامل مرکزي و اساسی در سازگاري دین براي آدمی موهبتی است که او را به یک فلسفه عاطفی-اجتماعی فرد می دانند و چون میزان عزت نفس حیات مسلح کرده و به عقل وي روشنگري می بخشد بر در سلامت روانی نقش به سزایی دارد بر اهمیت آن تاکید اراده تاکید دارد و آن را می پرورد به آدمی کمک می کند دارند [1]. از آنجا که عزت نفس قطعی ترین عامل در تا به فرمانهاي عقل گردن نهد. نیازهاي اساسی روح به روند رشد روانی فرد به شمار می رود و تاثیرات برجسته ویژه نیاز به عشق و جاودانگی را تحقق می بخشد و از این اي در جریان فکري احساسات تمایلات ارزش ها و روست که تار و پود زندگی انسان با باورهاي دینی تنیده هدفهاي وي دارد هر اندازه که فرد در کسب عزت نفس شده است [1]. دچار شکست شود دستخوش اضطراب تزلزل روانی و بد دور ماندن از باورهاي اصیل مذهبی راه را براي ابتلاي فرد گمانی از خود حقیقت گریزي و احساس عدم کفایت از به کشمکش هاي درونی و روانی احساس پوچی و بی زندگی می شود. فردي که از احساس خود ارزشمندي هدفی و یاس و ناامیدي در برابر محرومیت ها ناملایمت زیادي برخوردار است به راحتی می تواند با تهدید ها و ها و فشارهاي روانی هموار می کند [2]. وقایع اضطراب آور زندگی بدون تجربه برانگیختگی منفی توکل بر خدا که منبع فنا ناپذیر قدرت و توانایی است و از هم پاشیدگی روانی رویارویی کند [1]. به نظر می موجب افزایش مقاومت در برابر مشکلات و حوادث زندگی رسد پیشرفت تحصیلی و عزت نفس رابطه متقابل دارند می شود [1]. در دیدگاه اسلام مذهب چهارچوب جهان زیرا خودباوري و تلقی مثبت از خویشتن در یادگیري و بینی است که تلاشها خلاقیت و تفکرات بشري در داخل ایجاد انگیزش براي تحصیل اثر می گذارد و موجب آن شکل گرفته یا باید شکل بگیرد []. اعتقادات مذهبی پیشرفت تحصیلی می گردد و از طرف دیگر موفقیت هاي با سرنوشت انسان پیوند خورده و جوشش هاي این عقاید تحصیلی در رسیدن به مدارج بالا در کار آموزش موجب در قلب انسان اصول دیگر زندگی انسان را عمیقا تحت ارتقاي عزت نفس می شود [1]. تاثیر قرار می دهد [4]. جنبه هاي معنوي مذهب با تمرکز توجه به اینکه دانشجویان به عنوان نیروهاي جوان و فعال بر روي هیجانات مثبت ممکن است با روابط گرم و جامعه به شمار می روند و عزت نفس می تواند بر جنبه افزایش حمایت اجتماعی رابطه داشته باشد که هر دوي هاي اجتماعی تحصیلی- خانوادگی و عمومی آنها آنها باعث افزایش سطح سلامت روانی فرد می شود [5]. تاثیرگزار باشد و همچنین به دلیل وجود اطلاعات اندك نتایج مطالعات متعددي در نقاط مختلف جهان مذهب را در زمینه ارتباط بین باورهاي مذهبی و عزت نفس در به عنوان نیروي حمایت کننده در کاهش فشارهاي روانی دانشجویان این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین باورهاي تمایل به فساد و همچنین افزایش رضایت از زندگی معرفی مذهبی و عزت نفس در دانشجویان پرستاري دانشگاه علوم کرده اند [10-6]. یکی از مهمترین عواملی که تحت تاثیر پزشکی بجنورد انجام شد. معنویات و باورهاي مذهبی قرارمی گیرد عزت نفس است روش کار این مطالعه بصورت توصیفی تحلیلی به روش مقطعی بر روي 120 نفر از دانشجویان پرستاري مشغول به تحصیل دانشگاه علوم پزشکی بجنورد در سال انجام [11]. به عقیده برخی از محققان عزت نفس عبارت است از ارزشی که خصوصیات و صفات روانی خود پنداره براي فرد دارد و از اعتقادات فرد در مورد تمام چیزهایی که در او وجود دارد ناشی می شود [12]. شخصی که عزت نفس دانشجویان کارشناس کلیه مطالعه جامعه آماري شد. دارد خود را به گونه مثبتی ارزیابی نموده و برخورد پرستاري ورودي سالهاي 88 تا 92 دانشکده پرستاري و مامایی شهرستان بجنورد تشکیل دادند که درسال 192 مشغول به تحصیل بودند. به این منظور به روش نمونه گیري تصادفی ساده نمونه اي متشکل از 120 دانشجوي مناسبی با خود و دیگران دارد [1]. عزت نفس از دو بخش به هم مرتبط تشکیل می شود: یکی داشتن احساس اطمینان در برخورد با چالش هاي زندگی باورهاي خود توانمندي و دیگري احساس داشتن صلاحیت براي

3 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی کارشناس پرستاري انتخاب شدند. هر دانشجو به سه پرسشنامه (دموگرافیک عزت نفس و جهت گیري مذهبی) پاسخ داد. در پژوهش از ابزارهاي الف) پرسشنامه دموگرافیک ب) پرسشنامه سنجش نگرش مذهبی که در خرداد ماه 187 توسط خدایاري فرد و شکوه یکتا تهیه شده بود استفاده گردید. این پرسشنامه نگرش سنج شامل 40 سوال می باشد که به هر سوال بر روي مقیاس سنج نوعی از گزینه اي کاملا مخالف در سوي منفی تا کاملا موافق در سوي مثبت پاسخ داده شد. همچنین در پایان پرسشنامه 40 سوالی یک پرسشنامه خود سنجی اضافه شده است که در آن میزان مذهبی بودن خود خانواده همکلاسی ها آشنایان و افراد غیر آشنا و افراد کاملا غریبه را در یک مقیاس سنج گزینه اي از کاملا مذهبی تا کاملا غیر مذهبی ارزیابی می کرد. پرسشنامه خود سنجی با هدف افزودن به صحت و دقت پاسخ هاي آزمودنی به مواد پرسشنامه اصل اضافه شده است. نمره گذاري پرسشنامه براساس مقیاس پنج تایی لیکرت صفر براي کاملا مخالف تا 4 براي کاملا موافق انجام می شود. با جمع نمره ها نمره کلی آزمودنی در مورد نگرش مذهبی وي به دست می آید. نمره زیاد: نشان دهنده گرایش مذهبی قوي تري است. پایایی و روایی پرسشنامه گزارش شده است. ضریب پایایی از روش باز آزمون % 91 و به روش دو نیمه کردن روش اپیرمن-لومن براي کل پرسشنامه % 82 و به روش گاتمن % 80 به دست آمده است [1]. پرسشنامه روزنبرگ: این مقیاس داراي 10 ماده بوده. نمره گذاري این پرسشنامه به صورت +1 و -1 است. به این معنا که در سوالاتی که حاکی از عزت نفس بالاست (سوال 1 تا 5) پاسخ موافق نمره +1 و پاسخ مخالف -1 می گیرد و در سوالاتی که حاکی از عزت نفس پایین است (سوال 6 تا 10) پاسخ موافق نمره -1 و پاسخ مخالف +1 می گیرد جمع جبري نمرات را به دست می آوریم. نمره بالاتر از صفر نشان دهنده عزت نفس بالا و نمره کمتر از صفر نشان دهنده عزت نفس پایین است. هر چه نمره به دست آمده بالاتر باشد عزت نفس بالاتر است. پایایی این آزمون با روش آلفاي کرونباخ 80 درصد برآورد شده است و سال 95 دوره 8 ()441 براي تعیین اعتبار علمی ابزار از روش روایی محتوایی استفاده شده است [14]. در این مطالعه جهت تحلیل داده ها از شاخص هاي توصیفی شامل (میانگین انحراف معیار درصد) و همچنین از آزمون تی مستقل آنالیز واریانس یک طرفه همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS16 انجام شد. یافته ها مطالعه حاضر بر روي 120 نفر از دانشجویان کارشناسی گروه تحصیلی پرستاري ورودي سال هاي 88 تا 92 در دانشکده پرستاري ماماي ی شهرستان بجنورد انجام گرفت نتایج مطالعه نشان داد 5 نفر (%0) از دانشجویان مذکر و 85 نفر (70 %) مونث بودند. از این تعداد 100 نفر 8/) (% مجرد 18 نفر 15) (% متاهل و 2 نفر (%1/7) مطلقه بودند. میانگین سنی دانشجویان شرکت کننده 22 2/5 بدست آمد. از بین افراد مورد مطالعه 40 نفر (%/) فرزند اول 26 نفر (%21/7) فرزند دوم و 17 نفر (%14/2) فرزند چهارم خانواده بودند. سال ورود به دانشگاه شرکت کنندگان در این مطالعه بین سال هاي 88 تا 92 بود که 55 نفر (%45/8) از دانشجویان ورودي سال 192 و 4 نفر (%5/8) ورودي سال 191 بودند. همچنین 77 نفر (%64/2) از دانشجویان شرکت کننده متعلق به قومیت فارس و 17 نفر (14/2 %) متعلق به قومیت کرد بودند. 108 دانشجو 90) (% ساکن خوابگاه 9 نفر (%7/5) کنارخانواده نفر (%2/5) داراي منزل استیجاري بودند. ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر عزت نفس و گرایش مذهبی ارتباط مستقیم معناداري نشان داد r=222.p =008, میانگین عزت نفس 15 و میانگین نگرش مذهبی /7 54 بود. آزمون تی مستقل بین میانگین نگرش مذهبی و عزت نفس در بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداري نشان نداد همچنین بین عزت نفس و نگرش مذهبی دانشجویان ورودي سال هاي 82 تا 92 تفاوت معناداري مشاهده نشد. میانگین نگرش مذهبی و عزت نفس در بین قومیت آذري ترکمن فارس کرد و سایر قومیتها تفاوت معناداري نداشت همچنین تفاوت معناداري بین عزت نفس و نگرش مذهبی در بین دانشجویان بومی و غیر بومی وجود نداشت جدول 1-1

4 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] 442 بررسی رابطه عزت نفس و نگرش مذهبی در دانشجویان... بحث جدول 1: میانیگن و انحراف معیار نگرش مذهبی و عزت نفس بر اساس متغیرهاي دموگرافیک این پژوهش نشان داد که گرایش مذهبی تاثیر مثبت چشم گیري در ارتقائ میزان عزت نفس داشته است. به طوریکه با افزایش گرایش مذهبی میزان عزت نفس نیز افزایش پیدا کرده است. پژوهش هاي انجام شده نشان دهنده تاثیر باور هاي مذهبی و ایمان دینی بر افزایش عزت نفس افراد بوده است. در بررسی زهرا خاکساري (191) نتایج نشان داد بین تصور مثبت از خدا با سلامت روان و عزت نفس همبستگی مثبت وجود دارد [1]. 1 در بررسی فرینگ میلر و شاو (1997) ارتباط مثبت معنی داري میان باور هاي مذهبی و سلامت روانی امیدواري و سایر جنبه هاي مثبت خلق دیده شد [15]. 2 کامر فورد (199) نیز گزارش کرد که باورهاي مذهبی موجب تقویت عزت نفس و کاهش افسردگی می شود [16]. ژورن و جانسون (1997) نیز شرکت در فعالیت هاي مذهبی را داراي تاثیر زیادي بر سلامت روانی افراد 1 -Fehring, Miller, Shaw 2-Commerford -Zorn, Johnson نگرش مذهبی افسانه گرشاد و همکاران مورد بررسی دانسته و بر این باورند که فعالیت هاي مذهبی امید به زندگی را در آنها تقویت می نماید [17]. 4 لیندگرن نیز شواهد زیادي را که نشان دهنده تاثیر مثبت باورهاي مذهبی بر زندگی مددجویان و درمان بیماري هاست اراي ه نموده است [18]. بنابراین با توجه به یافته هاي این پژوهش می توان بیان کرد که بالا بودن نگرش مذهبی در زمینه بهداشت روانی به ویژه عزت نفس افراد می تواند بسیار سودمند باشد و عزت نفس می تواند بر جنبه هاي اجتماعی-تحصیلی- خانوادگی و عمومی افراد تاثیر گذار باشد. از محدودیت هاي این پژوهش می توان به شرایط روحی و جسمی واحد هاي پژوهش در زمان پرکردن پرسشنامه مخصوصا ارزیابی عزت نفس نام برد. نتیجه گیري بطور خلاصه نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش گرایش مذهبی میزان عزت نفس نیز افزایش پیدا می کند. با توجه به نتایج پزوهش حاضر و مطالعات پیشین در پایان پیشنهاد می عزت نفس شود که جهت ارتقاء سلامت روانی افراد 4 -Lindgeren 1 15 / 6 58 وضعیت تاهل متاهل 15 / 7 5 مجرد 1/ 17 /7 5 جنسیت دختر 14 /6 58 پسر 2/ 8 سال 88 سال ورود 1 14 /7 8 سال 90 1 /6 5 سال 91 1/9 17 /7 54 سال 92 1/ 17 /28 9 آذري 14 /6 59 قومیت ترکمن بومی 1 14 /77 47 فارس کرد سایر بومی غیر بومی 1/ /82 /71 /1 /

5 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی راهکارهایی مناسب در جهت پرورش اعتقادات مذهبی و بالا بردن عزت نفس اتخاذ گردد. تشکر و قدردانی سال 95 دوره 8 ()44 1)Fehring 2)miller )show 4)commerFord 6)Johnson 7)lindgren این پژوهش در قالب طرح به شماره ثبت 818 پ 9 تاریخ ثبت در شوراي اخلاق 9/12/18 پزوهش 9/8/10 تاریخ ثبت در شوراي با حمایت مالی معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی انجام شده است. بدین وسیله از معاونت پژوهشی دانشگاه قدردانی می شود. در پایان از تمامی دانشجویانی که ما را در به ثمر رساندن این دارم. پژوهش یاري رسانده اند نهایت سپاس و امتنان را

6 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] 444 بررسی رابطه عزت نفس و نگرش مذهبی در دانشجویان... افسانه گرشاد و همکاران References 1. Khodayarifard M, Shokouhi Yekta M, Ghbari Bonab B, Preparing a scale to measure religious attitudes of college students, Journal of psychology 2000; 4(): Zohour A.r, Tavakoli A, Religious attitudes of the students of Kerman University of Medical sciences, Journal of ARMAGHAN DANESH, 200; 7(28): S. H, Gilroy A. Islam, Religion, History and Civilization.2008 Page Nasr 4. Ouch Yvakhym, Sociology of Religion, translated by Azadegan G.publication Semat 2009page 5. VaillatG, Templeton J, Ardelt M, et al, The natural history of Male mental health : Health and religious involvement, Journal of social science and medicine 2008 Jan; 66(2): Levin J,ss, Vanderpool h.y, Relation factors in physical health and the prevention of illness, Prevention in human services, G.1991,p Veleriet D ; Laurie A, Acognitive model of religions influence on health, Journal of psychology,,1997no 5, p Nealman J, persaud R, Why do psychiatrists neglect religion, British journal of medical psychology 1995 no 68, p Francis listlie J,Lewis john, M, Brown lourence B, Personality and religion among under graduate students in the united kingdom, united states, Australia & Canada,Journal of psychology & Christianity 1995 no14,p Lurry ventis W, The relationships between religion and mental health, Journal of social issues1995 no15, p Javan bakht, M Ziaee SA, Homam SM, et al, Effect of fasting during Ramadan on self-esteem and mental health, Fundamentals of Mental Health 2010, Issue 4 (11), page Nathaniel Branden, Psychology self-esteem,translate By Gharache daghi M.2015 page Khaksar iz, KhosraviZ, God and his positive and negative thought and its relationship with selfesteem and mental health of students, Psychology and Religion 2012 vol 5 no2, Page 8-95[Persian] 14.Gnjy H,personality assessment questionnaire,tehran:publication Savalan 2007[Persian] 15.Fehring R,Miller G, Shaw C, Spiritual Well-being, religiosity, hope, depression and other mood states in olderly people coping with cancer, oncology nursing fourm 1997 ;24, Commerford M, Relationship of religion and perceived social support to self steem and depression in nursing home residents, fordham : Fordham Uni-Versity press Zorn c,johnson m, Religious Well being in roninstitutiaonalized elderly woman, Health care for Woman International 1997; 18, Lindgeren K, Cousey R, Spirituality and Serious mental illness : a two part study; Psychosocial rehabilition journal 1995; 18,

7 Downloaded from journal.nkums.ac.ir at 18:24 IRDT on Thursday June 28th 2018 [ DOI: /acadpub.jnkums ] Examine the relationship between self-esteem and religious attitudes nursing students Bojnoord 201 Garshad A 1 *, Hashemi M 2, Hatame A, Hossienpour B, ostade N, Hossienzadeh A, Tajzadeh A, Behravan S, KHane H 1 M.Sc Nursing, Faculty member, Department of Nursing and Midwifery,North khorasan University of Medical sciences, Bojnurd,Iran ²M.ScStatistical,North Khorasan University of Medical Sciences,Bojnurd,Iran BS nursing students North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd *Corresponding Author: North Khorasan University of Medical sciences,bojnurd,iran garshadfafsaneh12@gmail.com Abstract Background & Objectives: Religious beliefs have a significant impact on all aspects of human life and strengthening of these beliefs increases the self-esteem, mental health, and decreases the addiction and anger. This study aimed to determine the relationship between self-esteem and religious attitudes of nursing students in North Khorasan University of Medical sciences between This study considers the discipline, grade, residence or non-residence in the hostel, marital status, and ethnicity. Materials and Methods: This descriptive study was done by participation of 120 nursing and midwifery student. Religious attitudes and self-assessment questionnaire was used to collect data which was approved in the case of reliability and validity.. Descriptive indicators (mean, standard deviation, percent) as well as independent t- test, ANOVA, Pearson correlation were used via the spss16 software to analyze the data. Results: According to the Pearson correlation coefficient values were and There was a direct significant correlation between these two variables. Conclusion: There is a significant correlation between religious affiliation and self-esteem. Keywords: self-esteem, religious attitudes, students, University of Medical Sciences Original Article Journal of North Khorasan University of Medical sciences 2016;8(): Received: 1 May 2016 Revised: 5 Sep 2016 Accepted: 10 Dec 2016